Krobia

Obiekt:ruiny zamku biskupiego, nr rej.: 196 z 22.08.1968

Historia

 

 

Zamek został zbudowany z inicjatywy biskupów poznańskich, którzy władali miejscowymi dobrami w średniowieczu oraz w czasach nowożytnych. Zamek posadowiony był na północno wschodnim krańcu miasta. Po założeniu zamkowym do dzisiejszych czasów przetrwała jedynie fosa otaczające prostokątną wyspę o wymiarach 58 m/78 m. Wyspa położona jest na skraju dawnych ogrodów biskupich. W jej narożu jeszcze niedawno można było odnaleźć pozostałości po murze zamkowym. Dziś cały teren został włączony do szkoły podstawowej. 

Pierwsze wzmianki o warowni pochodzą z roku 1258 kiedy to zostaje wymieniona jako gród kasztelański. Z roku 1440 pochodzi dokument, w którym budowla odnotowane zostaje jako stuba alba fortalicji episcopalis. W roku 1445 w różnych dokumentach padają określenia dotyczące zamku takie jak: castrum, castellum, fortalicium i arx. W roku 1550 zawarty został kontrakt pomiędzy fundatorem planowanej przebudowy- Benedyktem Idzbieńskim, biskupem poznańskim (1546-1553) a architektem mającym tej przebudowy dokonać- budowniczym poznańskiego ratusza, Janem Baptystą Quadro. Najprawdopodobniej z winy muratora do planowanych przemian nie doszło. W roku 1655 zamek został znacznie zniszczony w wyniku działań wojennych podczas najazdu szwedzkiego i wojny północnej. Fakt ten był powodem upadku zamku, choć w roku 1796 wiąż jeszcze stały jego pozostałości. Dowiadujemy się tego z planu. Widać na nim całe skrzydło wschodnie oraz krótkie południowe i położony na zachód od niego most. Pozostałości zamku zostały jednak w XIX wieku ostatecznie rozebrane.

Badania prowadzone w latach 1980-81 nie odpowiedziały na pytanie o rozwój przestrzenny zamku. Odkryto relikty domu wschodniego jak również zarys murów obwodowych. Powstanie warowni wiązane jest z fundacją Andrzeja z Bnina i datuję się na lata 1438-1479. Wcześniej na miejscu zamku mogła wznosić się drewniana fortalicja datowana na II połowę XIV wieku. Założenie miało formę czworoboku. W obwodzie murów obronnych umieszczono główny dom wschodni, ale możliwe że również inne domy. Założenie nie było wyposażone w wieże, istniała natomiast wieża lub budynek bramny. Zamek rozbudowywany był sześć razy. Niezrealizowana przebudowa z połowy XVI wieku każe przypuszczać, że do swego kresu dotrwał on w formie niewiele różniącej się od tej jaką przybrał w połowie XV wieku.